15. Η Αγία Σοφία, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής

Πρώτη φροντίδα του Ιουστινιανού, μετά τη «στάση του νίκα», ήταν να χτίσει ό,τι καταστράφηκε

και να κάνει την Πόλη ακόμη καλύτερη.

Το πιο σημαντικό από τα έργα του ήταν ο ναός της Αγίας Σοφίας.
Ανέθεσε το χτίσιμό της σε δυο ονομαστούς Έλληνες αρχιτέκτονες,  τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο.
Επιθυμία και εντολή του ήταν ο ναός της Σοφίας του Θεού να χτιστεί έτσι, ώστε να ζήσει αιώνες και όμοιός του να μην υπάρχει πουθενά

Οι δύο αρχιτέκτονες, για να πρωτοτυπήσουν, συνδύασαν

• τον ρυθμό της ορθογώνιας βασιλικής, 

με τον οποίο είχαν χτιστεί οι πρώτοι χριστιανικοί ναοί,

και

• του περίκεντρου ναού με τρούλο. 

Έτσι γεννήθηκε το σχέδιο 

της Αγίας Σοφίας και ο νέος ρυθμός,

•   η βασιλική με τρούλο.

Ο ρυθμός αυτός επηρέασε την αρχιτεκτονική των ναών τόσο, ώστε ακόμη και στις μέρες μας πολλοί ναοί να κτίζονται με αυτό το σχέδιο.

Ο Ιουστινιανός ήθελε τον ναό αυτό να τον νιώθουν δικό τους όχι μόνο οι κάτοικοι της Πόλης αλλά όλης της αυτοκρατορίας.

Γι’ αυτό ζήτησε απ’ όσους επιθυμούσαν να προσφέρουν υλικά και χρήματα για το χτίσιμό του. Πολύτιμα μάρμαρα και δυσεύρετα υλικά από κάθε γωνιά του κράτους προσφέρθηκαν και μεταφέρθηκαν στην Πόλη.

Δέκα χιλιάδες εργάτες και διαλεχτοί τεχνίτες εργάστηκαν πέντε χρόνια χωρίς διακοπή, για να ολοκληρώσουν το έργο.

Η Αγία Σοφία εγκαινιάστηκε
το 537 μ.Χ. και ήταν η καλύτερη στον κόσμο.












Ο Ιουστινιανός, όταν προσήλθε στο ναό την ημέρα των εγκαινίων, σήκωσε εντυπωσιασμένος τα μάτια του στον ουρανό και ψιθύρισε: «νενίκηκά σε Σολομώντα!».

Στους αιώνες που ακολούθησαν ο ναός στέγασε όλες τις δόξες και τις δοκιμασίες της Πόλης και της αυτοκρατορίας.
Εκεί στέφονταν οι αυτοκράτορες και οι πατριάρχες

και τελούνταν οι δοξολογίες των θριάμβων.
Εκεί γίνονταν και οι παρακλήσεις του λαού προς την Παναγία για τη σωτηρία της Πόλης, στις ώρες των κινδύνων που την απειλούσαν.

πρόσθετες πληροφορίες...

 «Νενίκηκά σε Σολοµών»!

Μ’ αυτά τα λόγια –σύµφωνα µε τους ιστορικούς και τους χρονικογράφους της εποχής- εξέφρασε τον θαυµασµό του ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, όταν αντίκρισε την Αγιά Σοφιά, την ηµέρα των θυρανοιξίων της
στις 27 Δεκεµβρίου του 537, θέλοντας έτσι να δείξει ότι το ιερό αυτό σύµβολο της χριστιανοσύνης υπερέβαινε σε µεγαλοπρέπεια τον Ναό του Σολοµώντα στα Ιεροσόλυµα.

Στο προαύλιο του ναού

της Αγίας Σοφίας λέγεται πως υπήρχε κρήνη στην οποία αναγραφόταν η φράση  :  

 "νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν"

(ξέπλυνε τις αμαρτίες σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου).





Η φράση αυτή, αν αναγνωσθεί ανάποδα (από δεξιά προς τα αριστερά) αποδίδει τις ίδιες ακριβώς λέξεις και επομένως και το ίδιο νόημα.

Δυστυχώς 20 χρόνια μετά τα πρώτα εγκαίνια, 

στις 7 Μαΐου του 558,  

μετά από φοβερό σεισμό, ο θόλος (τρούλος) κατέπεσε και συνέτριψε την αψίδα δίπλα στον ιερό άμβωνα, τον ίδιο τον άμβωνα, το κιβώριο και την Αγία Τράπεζα. 

Τότε ανέλαβε ο ανιψιός του Ισιδώρου, ο Ισίδωρος ο νεότερος, ισάξιος του θείου του και έκτισε τον νέο θόλο που υφίσταται μέχρι σήμερα.

Η Αγία Σοφία, μετά την άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, έγινε τζαμί 

και σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.

Εικονική περιήγηση στην Αγία Σοφία... πάτα πάνω στην εικόνα