4. Η Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα

Στα μέσα του 19ου αιώνα η Ελλάδα, έχοντας ως πρότυπο τις προηγμένες χώρες της Δύσης,
έκανε σημαντικές προσπάθειες εκσυγχρονισμού.





Το Σύνταγμα του 1864, επηρεασμένο από τα Συντάγματα του Βελγίου και της Δανίας, προέκρινε το σύστημα της μίας Βουλής με θητεία τεσσάρων χρόνων.
 Όμως ο βασιλιάς Γεώργιος εξακολουθούσε να παρεμβαίνει στη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, επιβάλλοντας συχνά τη δική του άποψη.





Μόνο την επόμενη δεκαετία και έπειτα από ενέργειες του Τρικούπη καθιερώθηκε το 1875 η αρχή της δεδηλωμένης .
Σύμφωνα μ' αυτήν, ο βασιλιάς ήταν υποχρεωμένος να αναθέτει τον σχηματισμό κυβέρνησης στον αρχηγό του κόμματος που τον υποστήριζε η πλειοψηφία της Βουλής.




Την εποχή αυτή δυο ήταν τα κυριότερα κόμματα:

• το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη, 

που υποστήριζε τον εξευρωπαϊσμό της χώρας

και

• το κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, 

που στηριζόταν στα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα.

Τα χρήματα που δανείστηκε η Ελλάδα από το εξωτερικό στη δεκαετία του 1880, εξαντλήθηκαν γρήγορα.

Την οικονομική κρίση επιδεινώνει και η παγκόσμια κατάρρευση του εμπορίου της σταφίδας , ενός βασικού γεωργικού προϊόντος  που εξήγε η χώρα.

Γελοιογραφία τον 1893, με θέμα την πτώχευση του κράτους

Έτσι, η πτώχευση του ελληνικού κράτους το 1893 ήταν αναπόφευκτη.
















➽ Εκτός από τα οικονομικά προβλήματα, το ελληνικό κράτος είχε να αντιμετωπίσει και το φαινόμενο της ληστείας.








Οι συμμορίες των ληστών,

⇒ Ζουν συνήθως στην ύπαιθρο ανάμεσα σε νομάδες κτηνοτρόφους.

⇒  Η δράση τους φτάνει μέχρι τα προάστια της πρωτεύουσας.

⇒  Δημιουργούν ταραχές ακόμα και στα σύνορα της χώρας.
















Το 1870, μάλιστα, ληστές απήγαγαν και δολοφόνησαν Άγγλους περιηγητές στο χωριό Δήλεσι της Βοιωτίας, δυσφημίζοντας την Ελλάδα στο εξωτερικό.

Αναχώρηση ελληνικών στρατευμάτων για την Κρήτη

Στο μεταξύ στην Κρήτη ξέσπασε ξανά επαναστατικό κίνημα, που ενισχύθηκε με στρατό και στόλο από την
ελεύθερη Ελλάδα.





















Τότε η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας.
Καλά οργανωμένες τουρκικές δυνάμεις εισέβαλαν το 1897 στη Θεσσαλία και στη συνέχεια στη Στερεά Ελλάδα, νικώντας τον ελληνικό στρατό.

Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος του 1897 τερματίστηκε μετά από παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων.
Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να πληρώσει στην Τουρκία μεγάλη χρηματική αποζημίωση.

Η Ελλάδα ως ΄΄άτακτο παιδί ΄΄το 1897

Για τον λόγο αυτό, πήρε νέο δάνειο από τις Μεγάλες Δυνάμεις, με τον όρο αυτές να διαχειρίζονται ορισμένα από τα έσοδα του κράτους.



















Την εποχή αυτή κυριάρχησε το γλωσσικό ζήτημα, η διαμάχη για το είδος της γλώσσας που έπρεπε να χρησιμοποιείται επίσημα από το κράτος (δημοτική ή καθαρεύουσα).
















Μετά το 1880, στη λογοτεχνία χρησιμοποιήθηκε η δημοτική γλώσσα και παρουσιάζονταν συχνότερα τα θέματα της καθημερινής ζωής.









Σημαντικοί λογοτέχνες του 19ου αιώνα ήταν:

• στην ποίηση,

ο Κωστής Παλαμάς και ο Κωνσταντίνος Καβάφης

• στην πεζογραφία,

ο Γεώργιος Βιζυηνός και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

•  Στη γλυπτική 

ξεχώρισε ο Γιαννούλης Χαλεπάς

ενώ

• στη ζωγραφική διακρίθηκαν 

ο Νικηφόρος Λύτρας,












ο Νικόλαος Γύζης,
















ο Κωνσταντίνος Βολανάκης



και
















ο Γεώργιος Ιακωβίδης.














Την ίδια εποχή ο δημοτικιστής Γιάννης Ψυχάρης έγραφε:
 «Ένα έθνος, για να γίνει έθνος, θέλει δυο πράματα :
Να μεγαλώσουνε τα συνορά του και να κάμη φιλολογία δική του».