2. Οι συνθήκες ζωής των υποδούλων

Μετά την τουρκική κατάκτηση, οι περισσότερες από τις επιφανείς Βυζαντινές οικογένειες που
επέζησαν, μετανάστευσαν κυρίως σε λατινοκρατούμενες περιοχές ή στη Δυτική Ευρώπη.

Όσες από αυτές παρέμειναν στην Κωνσταντινούπολη, συγχωνεύθηκαν με Έλληνες που ήρθαν στην Πόλη από την Καραμανία, τον Πόντο ή τα νησιά του Αιγαίου και πλούτισαν ως Βιοτέχνες ή έμποροι.

Σχηματίστηκε, έτσι, γύρω από το Πατριαρχείο μια νέα άρχουσα τάξη, οι Φαναριώτες, που από τον 17ο αιώνα ανέπτυξε σημαντικό εθνικό ρόλο σε τομείς όπως η εκπαίδευση.










Αν και θεωρητικά οι Οθωμανοί Σουλτάνοι παραχωρούσαν κάποιες ελευθερίες στους «απίστους» υπηκόους τους, στην καθημερινή ζωή οι περιορισμοί ήταν πολλοί, ιδιαίτερα τους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας.
















Οι Χριστιανοί θεωρούνταν πολύ κατώτεροι των Τούρκων, υποχρεώνονταν να κατοικούν σε φτωχικές συνοικίες των πόλεων










και υπηρετούσαν στον στρατό μόνο σε βοηθητικές υπηρεσίες είτε ως ναύτες και οδηγοί.













Απαγορεύονταν επίσης οι λιτανείες.
Αλλά και οι σοβαρές δικαστικές υποθέσεις που αφορούσαν Χριστιανούς, εξετάζονταν στα μουσουλμανικά ιεροδίκεια και όχι στα εκκλησιαστικά δικαστήρια.









➤ Οι φόροι

Οι σημαντικότερες διακρίσεις όμως αφορούσαν την κατανομή των φόρων.

Οι Χριστιανοί επιβαρύνονταν οικονομικά πολύ περισσότερο από τους Μουσουλμάνους, πληρώνοντας πολλούς τακτικούς φόρους, όπως

➥ τον κεφαλικό φόρο, το λεγόμενο "χαράτσι". 

Σύμφωνα με τον νόμο του Ισλάμ, τον φόρο αυτό πλήρωναν όλοι όσοι δεν ήταν Μουσουλμάνοι. Απαλλάσσονταν οι γυναίκες, τα παιδιά, οι ανάπηροι, οι ιερωμένοι και όσοι κατείχαν κρατικά αξιώματα.

➥ τον φόρο εστίας για τις κατοικίες τους,

➥ τον  "φόρο της γης" για να έχουν το δικαίωμα να καλλιεργούν τη γη

➥και για την αγροτική παραγωγή την  ''δεκάτη'' 

Φόρος ίσος με το 1/10 της αγροτικής παραγωγής. Συνήθως καταβαλλόταν σε είδος (π.χ. σιτάρι, ελιές) και σπάνια σε νόμισμα.

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ενδιαφερόταν εξαιρετικά για την είσπραξη τους, καθώς στα έσοδα από τη φορολογία στήριζε κατά μεγάλο μέρος τη συντήρηση της.
Εκτός από τους τακτικούς, υπήρχαν και έκτακτοι φόροι, καθώς και αγγαρείες.














Οι διακρίσεις σε βάρος των Χριστιανών ήταν πιο έντονες σε απομακρυσμένες περιοχές.
Οι τοπικοί διοικητές, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η κεντρική εξουσία δεν μπορούσε εύκολα να τους ελέγξει, δεν δίσταζαν να τους κακομεταχειρίζονται, ιδίως σε περιόδους ταραχών αλλά και για την ενίσχυση του προσωπικού τους ταμείου.












Οι περισσότεροι υπόδουλοι κατείχαν εκτάσεις γης κυρίως σε άγονες περιοχές ή σε νησιά.
Αντίθετα, τα πιο εύφορα κτήματα ανήκαν στο Σουλτάνο και τους Οθωμανούς.

➤ Το παιδομάζωμα

Ιδιαίτερα οδυνηρός για τους Έλληνες υπόδουλους ήταν ο "φόρος αίματος",το παιδομάζωμα. 
Τα αγόρια των υπόδουλων Ελλήνων στρατολογούνταν από τους Τούρκους με τη βία.

«Ανάθεμά σε, βασιλιά, και τρις ανάθεμα σε, με το κακό οπόκαμες, και το κακό που κάνεις.

Στέλνεις, δένεις τους γέροντας, τους πρώτους τους παπάδες

Να μάσης παιδομάζωμα, να κάμης γενιτσάρους.

Κλαιν' οι γοναιοι τα παιδιά, κ' οι αδελφές τ' αδέλφια,

Κλαίγω κ' εγώ και καίγομαι και όσο θα ζω θα κλαίγω.

Πέρσι πήραν τον γιόκα μου, φέτο τον αδελφό μου».

Δημοτικό τραγούδι από την Ήπειρο

➤ Οι Γενίτσαροι

Εκπαιδεύονταν, για να γίνονται φανατικοί μουσουλμάνοι, καλοί στρατιώτες και ξεχνούσαν τελείως την οικογένειά τους, τη θρησκεία και την πατρίδα τους.










Αποτελούσαν τα τάγματα των Γενίτσαρων .

Προορίζονταν δηλαδή είτε για ακόλουθοι του σουλτάνου είτε για αξιωματούχοι.

➤ Ο εξισλαμισμός

Οι Έλληνες υποχρεώνονταν πολλές φορές με τη βία να αλλάξουν πίστη και να γίνουν μουσουλμάνοι.
Πολλοί όμως δε δέχονταν και πέθαιναν με μαρτυρικό θάνατο 

( Νεομάρτυρες ).















Άλλοι, ενώ εξωτερικά έδειχναν μουσουλμάνοι, στην πραγματικότητα παρέμεναν χριστιανοί.
Αυτοί ονομάζονταν κρυπτοχριστιανοί.







Όλες αυτές οι σκληρές συνθήκες της τούρκικης κατοχής ανάγκασε πολλούς Έλληνες να εγκαταλείψουν τον τόπο τους και να φύγουν σε χώρες του εξωτερικού.
 Εκεί δημιούργησαν συνοικίες μέσα σε μεγάλες πόλεις όπως η Βενετία, η Τεργέστη, η Βιέννη και η Οδησσό. Οι συνοικίες αυτές ονομάζονταν
παροικίες.

➤Στις παροικίες προετοιμάστηκε ο ξεσηκωμός των Ελλήνων.

>