Όταν θέλουμε να προστάξουμε κάποιον να κάνει κάτι,
Προστακτική σχηματίζουν ο Ενεστώτας και ο Αόριστος.
Η προστακτική έχει μόνο δύο πρόσωπα:
(εξακολουθητική προστακτική) στην ενεργητική φωνή σχηματίζεται αν προσθέσουμε στο θέμα του ρήματος τις καταλήξεις
- ε , - ετε
ή
-α , -άτε
Η προστακτική του αορίστου (συνοπτική προστακτική) στην ενεργητική φωνή σχηματίζεται αν προσθέσουμε στο θέμα του ρήματος της οριστικής του αορίστου τις καταλήξεις :
- σε, - στε
- ψε, - ψτε
- ξε, - ξτε
κανόνες...
Οι καταλήξεις στην προστακτική γράφονται με -ε
και στο β΄ ενικό και στο β΄ πληθυντικό πρόσωπο
π.χ.
παίζε ⇒ παίζετε.
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε -ώ
σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε -ήστε
π.χ.
τραγουδώ ⇒ τραγουδήστε.
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε -ω
σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό πρόσωπο σε -είτε
π.χ.
ανεβαίνω ⇒ ανεβείτε
β΄ πληθυντικό προστακτικής σε - είτε.
∎ Αν το β΄ πρόσωπο πληθυντικού σχηματίζεται με ( σ ),
δηλαδή -ήστε, γράφεται με ήτα ( η).
∎ Αν όμως σχηματίζεται χωρίς ( σ ),
δηλαδή - είτε, γράφεται με έψιλον γιώτα ( ει)
π.χ.
φιλώ ⟶ φιλήστε
βγαίνω ⟶ βγείτε
π.χ.
χαίρομαι ⟹ χαρείτε
κρατιέμαι ⟹ κρατηθείτε
∎ Αν το β΄ πρόσωπο πληθυντικού σχηματίζεται με ( σ ),
δηλαδή -ήστε, γράφεται με ήτα ( η).
∎ Αν όμως σχηματίζεται χωρίς ( σ ),
δηλαδή - είτε, γράφεται με έψιλον γιώτα ( ει)
π.χ.
φιλώ ⟶ φιλήστε
βγαίνω ⟶ βγείτε