12. Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο

Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο δεν ήταν υποχρεωτική όπως είναι σήμερα.

Υπήρχαν μόνο


  

    ✓    ιδιωτικά

και 




 

   ✓ εκκλησιαστικά σχολεία,

που λειτουργούσαν σε σπίτια, σε ναούς ή σε μοναστήρια.




















Οι γονείς πλήρωναν δίδακτρα σε είδος ή χρήματα, ανάλογα με το επάγγελμά τους.

Τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο σε ηλικία έξι έως οκτώ ετών.











➤ Το βασικό σχολείο είχε τέσσερις τάξεις :

Στις δύο μικρότερες οι μαθητές μάθαιναν

• να γράφουν, 
• να διαβάζουν
•  και να λογαριάζουν.

 Ασκούνταν ακόμη να ακούν προσεχτικά το δάσκαλό τους και να προφέρουν σωστά τα λόγια τους.

Στις μεγαλύτερες τάξεις διδάσκονταν

• ορθογραφία, 
• γραμματική 
• και αριθμητική. 

Αποστήθιζαν ιστορίες από τον Όμηρο, την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη και από τους μύθους του Αισώπου. 

Στα σχολεία ακόμη μάθαιναν να τραγουδούν και να ψέλνουν.

Στα εκκλησιαστικά σχολεία, εκτός από τα παιδιά της πόλης, συχνά φοιτούσαν δωρεάν ορφανά παιδιά ή μαθητές από άλλες περιοχές της αυτοκρατορίας, που διακρίνονταν για τη φιλομάθειά τους.

Τα κορίτσια κι ένας μεγάλος αριθμός αγοριών, που οι γονείς τους δεν είχαν να πληρώσουν δίδακτρα, δεν πήγαιναν σχολείο αλλά έμεναν στο σπίτι.
Την εκπαίδευσή τους αναλάμβαναν οι γονείς, οι γιαγιάδες και οι παππούδες.
Μάθαιναν στα παιδιά ιστορίες για τη ζωή και τον τόπο τους και τα ασκούσαν να διατηρούν τα έθιμα και τις παραδόσεις των Βυζαντινών.










Τα παιδιά αυτά έμεναν στο σπίτι, έπαιζαν στις αυλές και στους δρόμους και βοηθούσαν τους γονείς τους στις δουλειές.











Τα κορίτσια μάθαιναν από τις μητέρες τους να κεντούν, να πλέκουν και να υφαίνουν.

Τα αγόρια που δεν πήγαιναν σχολείο μάθαιναν από μικρή ηλικία τέχνες κοντά σε ειδικούς τεχνίτες.
Εκεί εργάζονταν, ως άμισθοι μαθητευόμενοι , για δύο χρόνια.
Στη συνέχεια εργάζονταν κοντά στους τεχνίτες με αμοιβή ή αναζητούσαν αλλού εργασία.
 Κάθε τεχνίτης μπορούσε να έχει δύο μόνο μαθητευόμενους.
Ο σεβασμός των νέων αυτών προς το «αφεντικό» τους ήταν μεγάλος και συχνά κρατούσε για όλη τους τη ζωή.

πρόσθετες πληροφορίες...

Οι αίθουσες των σχολείων ήταν στενές και είχαν μικρά παράθυρα.
Οι μαθητές κάθονταν σε ξύλινους πάγκους, σε χαμηλά σκαμνιά, σταυροπόδι στο πάτωμα ή και όρθιοι.

























Ο γραμματιστής στήριζε τα βιβλία του σε αναλόγιο.





















Τα παιδιά έβαζαν τα πράγματά τους σε ένα μικρό υφασμάτινο σάκο, τον μάρσιπο.
Συνηθισμένο αναγνωστικό τους ήταν το ψαλτήρι ,εκκλησιαστικό βιβλίο με συλλογή ψαλμών.






















Έγραφαν πάνω σε πλάκα με κοντύλι και έσβηναν με ένα μικρό σφουγγάρι.


















Εκτός από τις πέτρινες πλάκες υπήρχαν κι άλλες αλειμμένες με κερί.
Σ’ αυτές έγραφαν με μυτερό καλάμι.












Στις μεγαλύτερες τάξεις έγραφαν με μελάνι πάνω σε παπύρους, σε περγαμηνές και σε χαρτί, από το 10ο αιώνα και μετά.

Οι τιμωρίες στη Βυζαντινή εκπαίδευση