5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας

Τον 3ο αιώνα  εμφανίστηκαν μεγάλα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα,
που λίγο έλειψε να διαλύσουν την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Και συγκεκριμένα:

• Οι Γότθοι στον βορρά και οι Πέρσες στην Ανατολή συνεχώς  παραβιάζουν τα σύνορα, λεηλατούν τις περιοχές και εμποδίζουν το εμπόριο κλείνοντας τους δρόμους.

• Ο στρατός έχει γίνει τόσο δυνατός , έχει παντοδυναμία,  επαναστατεί συνέχεια, μάχονται μεταξύ τους και καταργούν και ορίζουν δικούς τους αυτοκράτορες.  

• Επαρχίες της Ανατολής έκαναν δικά τους κράτη

• Δυσανασχέτησαν πολύ κόσμο οι συνεχείς διώξεις των χριστιανών.

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα με το σύστημα της τετραρχίας :

Χώρισε δηλαδή την αυτοκρατορία σε τέσσερις μεγάλες περιφέρειες,

Τετραρχία = Αρχή των τεσσάρων 
                    αρχή = εξουσία

• δύο στην Ανατολή, 
• δύο στη Δύση,

 και όρισε για καθεμιά το δικό της άρχοντα, με αυξημένες εξουσίες


Οι πρώτοι Τετράρχες ήταν:

➤ Ο Κωνσταντίνος, 

και 

➤ ο Μαξέντιος 

     στη Δύση

➤ Ο Λυκίνιος 

και 

➤ ο Γαλέριος 

         στην Ανατολή

Το σύστημα αυτό επανέφερε ηρεμία και τάξη στο εσωτερικό του κράτους και ασφάλεια στα σύνορα από τις εχθρικές επιδρομές.

Η ηρεμία δεν κράτησε πολύ,γιατί οι τέσσερις συνάρχοντες άρχισαν να συγκρούονται μεταξύ τους.

• Στη Δύση ο Κωνσταντίνος νίκησε το Μαξέντιο και 

• στην Ανατολή ο Λικίνιος το Γαλέριο. 

Έτσι οι δυο τους έγιναν συναυτοκράτορες.








Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος για να επαναφέρουν την ηρεμία υπέγραψαν 
το Διάταγμα των Μεδιολάνων ,
δηλαδή το διάταγμα της θέσπισης της ανεξιθρησκίας .
Λέγεται  αλλιώς και διάταγμα του Μιλάνου, καθώς τα Μεδιόλανα είναι στην καθαρεύουσα το όνομα του σημερινού Μιλάνου της Ιταλίας.

 Αναμνηστική πλάκα στην εκκλησία που βρίσκεται στη θέση του παλατιού

όπου το 313 μ.Χ. υπογράφηκε το Διάταγμα της Ανεξιθρησκίας.

Σύμφωνα μ΄αυτό, ο καθένας στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία πίστευε όπου ήθελε.






Έτσι,  ο Μέγας Κωνσταντίνος σταμάτησε τους διωγμούς των χριστιανών το 313 μ.Χ. και ο δρόμος για την εξάπλωση του Χριστιανισμού άνοιξε.







Λίγα χρόνια αργότερα (324 μ.Χ.), ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος συγκρούστηκαν στην Αδριανούπολη.
Νικητής από αυτή την εμφύλια διαμάχη βγήκε ο Κωνσταντίνος, ο οποίος έγινε μονοκράτορας
 και προχώρησε σε μεγάλες αλλαγές που είχαν σκοπό την καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας.

• Αναδιοργάνωσε το διασπασμένο από την τετραρχία στρατό

• Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες στις περιφέρειες του κράτους

• Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με τους γειτονικούς λαούς

• 'Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα που κυκλοφόρησε σε όλη την αυτοκρατορία και τόνωσε την οικονομία

• Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.

Για τις τολμηρές του αποφάσεις, που είχαν ευεργετικά αποτελέσματα για την αυτοκρατορία, οι ιστορικοί ονόμασαν τον Κωνσταντίνο Μέγα και οι Χριστιανοί Άγιο και ισαπόστολο, δηλαδή ισάξιο με απόστολο του Χριστού.