1. Δικαιώματα και υποχρεώσεις του πολίτη

Όλοι οι άνθρωποι που ζουν σε κράτη με δημοκρατικό πολίτευμα έχουν

 δικαιώματα : ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά.

• ατομικά δικαιώματα, 

όπως να αναπτύσσουν ελεύθερα την προσωπικότητά τους, να μιλούν ελεύθερα και να εκφράζουν την άποψή τους για διάφορα θέματα,

• κοινωνικά δικαιώματα, 

όπως να μορφώνονται, να έχουν περίθαλψη όταν αρρωσταίνουν και να βρίσκουν εργασία.

• πολιτικά δικαιώματα, 

όπως να συμμετέχουν με την ψήφο τους στην εκλογή των προσώπων που θα κυβερνήσουν τη χώρα.













Στην Ελλάδα, πολίτες είναι όσοι έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
Οι πολίτες ηλικίας 18 ετών και άνω έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές ως ψηφοφόροι ή ως υποψήφιοι.





Επίσης, οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις δημοτικές εκλογές σε οποιοδήποτε κράτος-μέλος της Ευρώπης ζουν.
Δεν έχουν όμως το δικαίωμα

• να ψηφίζουν και 
• να συμμετέχουν στις εκλογές 

για την επιλογή αντιπροσώπων στη Βουλή.

⇒  Όλα τα παραπάνω δικαιώματα κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα. 

⇒ Yπάρχουν όμως και άλλα δικαιώματα που δεν αναφέρονται στο Σύνταγμα, όπως είναι

• τα πνευματικά δικαιώματα 

που αφορούν την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε έργο (πίνακας ζωγραφικής, λογοτεχνικό έργο, μουσικό κομμάτι ή έργο τέχνης γενικά) ανήκει σε αυτόν που το δημιούργησε και κανείς άλλος δεν μπορεί να το παρουσιάσει ως δικό του.

Οι κυριότερες υποχρεώσεις των πολιτών, όπως προκύπτουν από το Σύνταγμα, είναι:

• ο σεβασμός προς το κοινωνικό σύνολο

που εκφράζεται με την προσπάθεια κάθε πολίτη

• να προστατεύει το περιβάλλον,
• να σέβεται την ιδιοκτησία των συμπολιτών του και του κράτους 
• και να προσφέρει ό,τι μπορεί για το συμφέρον του συνόλου.

•  η τήρηση του Συντάγματος και των νόμων, 

δηλαδή η αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας η οποία είναι αντίθετη με αυτά που ορίζουν το Σύνταγμα και οι Νόμοι.

•  η υπεράσπιση της δημοκρατίας, 

δηλαδή η υποχρέωση του κάθε πολίτη να εμποδίσει όποιον προσπαθήσει να αλλάξει το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας.

Στις σύγχρονες κοινωνίες παρατηρείται το φαινόμενο του ρατσισμού,
δηλαδή της διάκρισης των ανθρώπων σε ανώτερους και κατώτερους με βάση την καταγωγή τους.