26. Ο κατακόρυφος διαμελισμός της Ευρώπης

Η Ευρώπη με βάση τη μορφολογία του εδάφους της









χωρίζεται σε τρεις περιοχές , οι οποίες είναι οι εξής:












1. Ανατολική περιοχή.



Είναι μία απέραντη πεδινή έκταση, που ξεκινά από την Κεντρική Ευρώπη και καταλήγει στα Ουράλια Όρη.
Η μορφολογία της είναι ίδια παντού και σπάνια ξεπερνά τα 100 μ. υψόμετρο.
Η γονιμότητα του εδάφους διαφοροποιείται ανάλογα με την ποιότητά του και τις κλιματικές συνθήκες.




 2. Βόρεια και Κεντροδυτική περιοχή.

Περιλαμβάνει τη Σκανδιναβία, την Αγγλία, την Ιρλανδία, τις Κάτω Χώρες, τη Γαλλία και το κεντρικό τμήμα της Ιβηρικής χερσονήσου.
Σε αυτήν την περιοχή τα βουνά είναι χαμηλά και περιβάλλονται από εύφορες πεδιάδες, επειδή δημιουργήθηκαν πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια έτη και η διάβρωση επέδρασε σε αυτά όλο αυτόν τον καιρό.








3. Νότια περιοχή. 

Περιλαμβάνει τη Χερσόνησο του Αίμου, την Αυστρία, την Ελβετία, την Ιταλική και την Ιβηρική Χερσόνησο, οι οποίες σχηματίστηκαν γεωλογικά πολύ αργότερα από τις προηγούμενες.





→ Οι μεγαλύτερες οροσειρές της Ευρώπης είναι:

• οι Άλπεις 

(Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, Σλοβενία, Λιχτενστάιν, Ιταλία, Ελβετία

•  τα Πυρηναία  (Γαλλία, Ισπανία)

•  τα Ουράλια (Ρωσία)

• τα Καρπάθια

 (Σλοβακία, Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Ρουμανία)

•  οι Σκανδιναβικές Άλπεις 

(Νορβηγία, Σουηδία)

• του Αίμου (Βαλκάνια όρη)

(Βουλγαρία, Σερβία)

• τα Απέννινα (Ιταλία)

• οι Δειναρικές Άλπεις 

(Κροατία, Βοσνία/Ερζεγοβίνη, Σερβία)

• Καύκασος  (Ρωσία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία)

• Πίνδος  (Ελλάδα)

Η οροσειρά του Καυκάσου γενικά θεωρείται ότι ανήκει τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία. Ο Μεγάλος Καύκασος αποτελεί το πιο χρησιμοποιούμενο όριο ανάμεσα στις δύο ηπείρους.
Συχνά, το ψηλότερο βουνό της Ευρώπης αναφέρεται ότι είναι το Ελμπρούς  ( γνωστό και ως Δικέφαλο Βουνό ,  5.642 μ.), στην οροσειρά του Καυκάσου, αν και μερικές πηγές αναφέρουν ως ψηλότερο το Λευκό Όρος / Μον Μπλαν (4.810 μ.) στις Άλπεις .

Οι ορειβάτες θεωρούν ότι το Ελμπρούς είναι το ψηλότερο βουνό της Ευρώπης.

Στην πραγματικότητα δεν είναι βουνό άλλα ηφαίστειο που εξερράγη για τελευταία φορά το 50 π.Χ. περίπου. Σήμερα είναι διάσημο για τους τεράστιους όγκους πάγου που το καλύπτουν. Έχει πηγές με μεταλλικό νερό και στις πλαγιές της ανατολικής κορυφής υπάρχει εκπομπή όξινων θειούχων και χλωριούχων αερίων για να μας θυμίζουν την ηφαιστειακή καταγωγή του.





→ Τα μεγαλύτερα ποτάμια της Ευρώπης είναι :

• ο Βόλγας ( Ρωσία, 3.685 χμ )

• ο Δούναβης , 

που διασχίζει τη Γερμανία, Αυστρία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Κροατία, Σερβία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία  ( 2.950 χμ)

• ο Ουράλης ( Ρωσία 2.534 χμ)

• ο Δνείπερος  

( Ρωσία, Λευκορωσία, Ουκρανία 2.285 χμ)

• ο Δον ή Ντον ( Ρωσία 1.967 χμ)

• ο Ρήνος   (Ελβετία, Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία  1.320 χμ)

                                                                           κλικ στην εικόνα

Στη νότια περιοχή, που έχει πολύ έντονο ανάγλυφο, τα ρεύματα του νερού, καθώς κατεβαίνουν από τα βουνά δεν μπορούν να ενωθούν, ώστε να σχηματίσουν μεγάλα ποτάμια.







Αντίθετα, στις μεγάλες πεδιάδες της ανατολικής και κεντροδυτικής περιοχής ρέουν οι μεγαλύτεροι ποταμοί της Ευρώπης.

→ Οι μεγαλύτερες λίμνες της Ευρώπης :

• η Κασπία Θάλασσα  ( Ρωσία - Ασία , 371.000 τ.χμ )

• η Λάντογκα 

(Ρωσία, 17.700 τ.χμ)-14η στη Γη

• η Ονέγκα 

(Ρωσία, 9635 τ.χμ )

• η Βένερν 

(Σουηδία, 5.500 τ.χμ )

Οι περισσότερες λίμνες βρίσκονται στη Βόρεια Ευρώπη, 
πάρα πολλές στην περιοχή των Άλπεων,
ενώ οι μεγαλύτερες απλώνονται στη ρωσική πεδιάδα.













Οι λίμνες της Βαλκανικής χερσονήσου ( balkan = όρος ή υψηλή δασώδης οροσειρά ) είναι λίγες και μικρές, όμως διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αγροτική παραγωγή της περιοχής.










Η λίμνη Αράλη

Πριν από μερικά χρόνια η Αράλη ήταν η τέταρτη σε σπουδαιότητα λίμνη της Γης. Σήμερα η επιφάνειά της έχει μειωθεί κατά περίπου 30.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα εξαιτίας των αρδευτικών έργων που έγιναν στην περιοχή. Δημιουργήθηκε μία μεγάλη έρημος, που είχε αποτέλεσμα τη διάβρωσή της από τον άνεμο και τις διάφορες κλιματικές αλλαγές. Η μείωση του νερού της λίμνης προκάλεσε αύξηση της αλατότητας, με συνέπεια σχεδόν όλα τα ψάρια της να βρεθούν νεκρά και οι παραλίμνιοι λαοί, που ζούσαν από την αλιεία, να μείνουν άνεργοι. Οι λαοί αυτοί ήταν οι πρώτοι οικολογικοί πρόσφυγες, διότι εξαιτίας ενός περιβαλλοντικού προβλήματος αναγκάστηκαν να φύγουν από τα εδάφη τους και να αναζητήσουν αλλού σπίτι και εργασία.
Γεωγραφία ΣΤ΄