6. Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή Ελλάδα

 

Η επιθυµία για καλύτερη ζωή και οι αγώνες των ανθρώπων

έφεραν πολλές αλλαγές στο πολίτευµα, στον τρόπο, δηλ. με τον οποίο κυβερνιέται μια χώρα: 

Ο βασιλιάς Κόδρος

Τον παλιό καιρό, αρχηγός του κράτους ήταν ο βασιλιάς.

Είχε µεγάλη δύναµη και τον σέβονταν όλοι. 

Καµιά φορά στο έργο του τον βοηθούσαν µερικοί ηλικιωµένοι άνθρωποι, που ξεχώριζαν για τη σοβαρότητά τους και την πείρα τους. 

Όταν ο βασιλιάς είχε να ανακοινώσει κάτι σπουδαίο, καλούσε τον λαό σε συγκέντρωση. 

Το µέρος όπου γίνονταν αυτές οι συγκεντρώσεις ήταν ευρύχωρο και το ονόµασαν αγορά.

Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκε  βασιλεία.

                         

                            

Η ζωή όµως άλλαξε και ο κόσµος συγκεντρωνόταν στις πόλεις. 

Κάποιοι που είχαν πολλά κτήµατα, οι άριστοι, όπως τους έλεγαν, παραµέρισαν τον βασιλιά και πήραν την εξουσία στα χέρια τους. 

Το πολίτευµα τότε έγινε αριστοκρατικό.

 

∆είγµα της αριστοκρατικής καταγωγής ήταν να έχει κάποιος άλογο.

Η ανάπτυξη του εµπορίου έδωσε την ευκαιρία σε κάποιους ανθρώπους να πλουτίσουν. 

Oι πλούσιοι, νιώθοντας πιο ισχυροί, πέτυχαν να πάρουν την εξουσία από τους ευγενείς. 

Το πολίτευµα ονοµάστηκε ολιγαρχικό, γιατί αυτοί που κυβερνούσαν ήταν λίγοι. 

Πολλές φορές δε συµφωνούσαν µεταξύ τους. 

Από την άλλη πλευρά ο λαός είχε πολλά παράπονα και συχνά γίνονταν ταραχές.

Την άσχηµη αυτή κατάσταση σε διάφορες πόλεις εκµεταλλεύτηκαν άνθρωποι που είχαν µεγάλες φιλοδοξίες. 

Κατάφεραν να κερδίσουν την εµπιστοσύνη του λαού και µε τη βοήθειά του έγιναν τύραννοι. 

Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκε τυραννίδα.

 

Στο τυραννικό πολίτευµα αυτός που κυβερνούσε δεν έδινε λόγο σε κανέναν για ό,τι έκανε, κάνοντας πολλές αδικίες. 

Τα προβλήµατα όµως παρέµεναν. 

Oι περισσότεροι δεν είχαν χωράφια για να καλλιεργήσουν και είχαν πολλά χρέη. 

Σε πολλές πόλεις έγιναν επαναστάσεις και έδιωξαν τους τυράννους.

Oι αλλαγές συνεχίζονταν και οι άνθρωποι αγωνίζονταν να ζήσουν καλύτερα.

Στην Αθήνα σιγά σιγά έπαιρνε την εξουσία ο λαός.  

Όλοι οι πολίτες είχαν δικαίωμα να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση του κράτους.

Το πολίτευµα γινόταν δηµοκρατικό.

Το καλύτερο πολίτευµα

Όταν ο λαός έχει την εξουσία στα χέρια του, τότε το πολίτευµα έχει το πιο ωραίο όνοµα, λέγεται δηµοκρατία. Oι άρχοντες ορίζονται µε κλήρο και αυτοί πρέπει να δίνουν λόγο για ό,τι κάνουν και κάθε απόφασή τους πρέπει να την εγκρίνει ο λαός.

 

Ηρόδοτος, Ιστορία, Γ, 80 (διασκευή)

( Ηρόδοτος, ο πατέρας της ιστορίας)