1. Η Αναγέννηση και η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση

Η πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση που εμφανίστηκες στην Ευρώπη
στα μέσα του 14ου αιώνα ονομάζεται Αναγέννηση.

Η Αναγέννηση ήταν πολιτιστικό κίνημα που εμφανίστηκε πρώτα στην περιοχή της Βόρειας Ιταλίας (Φλωρεντία, Νάπολη)  και μέσα σε δυο αιώνες διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Στη διάρκεια της εκφράστηκαν νέες ιδέες, οι οποίες επηρέασαν πολλούς τομείς της ζωής των ανθρώπων.



 Κατά την Αναγέννηση οι άνθρωποι του πνεύματος στράφηκαν στη μελέτη του αρχαίου ελληνικού και του ρωμαϊκού πολιτισμού.
Σε αυτό βοήθησαν σημαντικά και Έλληνες λόγιοι, που κατέφυγαν στη Δυτική Ευρώπη αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453).






Ένα κίνημα της Αναγέννησης, που εμπνεύσθηκε από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, ήταν ο Ουμανισμός 

( Ανθρωπισμός ).
Οι Ουμανιστές πίστευαν στη λογική, στην «ανθρώπινη ευφυΐα,τη μοναδική και ασυνήθιστη δύναμη του ανθρώπινου μυαλού» και έδωσαν έμφαση στον άνθρωπο και στις δυνατότητές του. ​

Η διάδοση των ιδεών του Ουμανισμού διευκολύνθηκε πολύ από την εφεύρεση της τυπογραφίας.

Η εφεύρεση της Τυπογραφίας

Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος (Johannes Gutenberg 1398-1468) θεωρείται ο εφευρέτης της τυπογραφίας. 

Η έκδοση της Βίβλου με τη νέα τεχνική, την πενταετία 1450-1455, δικαιολογημένα χαρακτηρίστηκε ως μια μεγάλη στιγμή στη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία, αφού έδωσε ώθηση στη διάδοση του βιβλίου.

Την εποχή αυτή οι τέχνες γνωρίζουν μεγάλη άνθιση :

• Ζωγραφική :

Εικονική περιήγηση στην  Καπέλα Σιξτίνα, Μουσείο Βατικανού

👇

Μελετώντας έναν αναγεννησιακό ζωγραφικό πίνακα

👇

Αρχιτεκτονική  :
















 Θεολογία και φιλολογία  :

Ο Ολλανδός Έρασμος, που θεωρούσε ως αρετές την καλοσύνη και την ανοχή.

Θέατρο :

ο Άγγλος  συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ








Λογοτεχνία :

  Ο Ισπανός  Μιχαήλ Θερβάντες (Miguel de Cervantes Saavedra)

με το μυθιστόρημα «Δον Κιχώτης»

Ο Δον Κιχώτης ξεκινά το ταξίδι του

« Όταν τελείωσε αυτές του τις προετοιμασίες (ο Δον Κιχώτης) δεν ήθελε πια να χάνει καιρό, κι αποφάσισε να βάλει μπροστά τα σχέδιά του. Γιατί συλλογιότανε πόσο μεγάλη ζημιά έπρεπε να είναι για τον κόσμο κάθε αργοπορία του: τόσες ήταν οι δυστυχίες που λογάριαζε ν' ανακουφίσει, τόσα άδικα να διορθώσει, τόσες πλάνες να σκορπίσει και καταχρήσεις να τιμωρήσει και χρέη να ξεπληρώσει. Κι έτσι, δίχως ν' ανακοινώσει σε κανέναν τους σκοπούς του και δίχως κανένας να τον δει, ένα πρωί, πριν να ξημερώσει μια από τις πιο καυτερές ημέρες του Ιουλίου, αρματώθηκε με όλα του τα όπλα, ανέβηκε στο Ροσινάντε (το άλογό του), έβαλε στο κεφάλι του το κράνος του, πέρασε στο μπράτσο του την ασπίδα, άρπαξε το κοντάρι του και από την πισινή πόρτα της αυλής βγήκε στον κάμπο, γεμάτος χαρά που έβλεπε με πόση ευκολία άρχιζε να εφαρμόζει το ευγενικό του σχέδιο».

Μιχαήλ Θερβάντες, Ο Δον Κιχώτης, μετάφραση και πρόλογος Κ. Ακαριαίου, Αθήνα 1954, σ. 40.

Εκτός όμως από τα γράμματα και τις τέχνες, αναπτύχθηκαν και οι επιστήμες, όπως η

Αστρονομία :


                 


                                 Κοπέρνικος 

και











 Γαλιλαίος,

  ''  η γη γυρίζει''

και
η  ιατρική - ανατομία. 

Θρησκευτική Μεταρρύθμιση


Στις αρχές του 16ου αιώνα (1517) οι νέες ιδέες άρχισαν να επηρεάζουν και τη θρησκεία .
Η πρώτη φάση της ονομάζεται Προτεσταντική Μεταρρύθμιση.




Οι Προτεστάντες, με επικεφαλής τον Γερμανό μοναχό Μαρτίνο Λούθηρο  ( Martin Luther )

εναντιώθηκαν στην εξουσία του Πάπα και στις καταχρήσεις της και δημιούργησαν ξεχωριστή γερμανική εκκλησία.

Ο Μαρτίνος Λούθηρος αμφισβητεί το αλάθητο του Πάπα

«Εάν δε με πείσουν, με επιχειρήματα από την Αγία Γραφή ή με αδιάσειστη λογική, δεν μπορώ να αναιρέσω τις θέσεις μου, γιατί δεν πιστεύω στο αλάθητο του πάπα, ούτε στο αλάθητο των συνόδων, γιατί όλοι γνωρίζουν ότι πολλές φορές και οι πάπες και οι σύνοδοι έχουν σφάλει και έχουν πέσει σε αντιφάσεις. Εγώ έχω πειστεί από τα βιβλικά επιχειρήματα που έχω ήδη αναφέρει, και είμαι απόλυτα ενωμένος με το λόγο του Θεού. Δεν μπορώ και δε θέλω να ανακαλέσω τίποτα, γιατί δεν είναι ορθό, και αντίθετα είναι επικίνδυνο να πράττει κανείς αντίθετα με τη φωνή της συνείδησής του. Ο Θεός ας με βοηθήσει».

Απόσπασμα από την απολογία του Μαρτίνου Λούθηρου ενώπιον της Γερμανικής Βουλής (1521).

Παρόμοιες ήταν οι εξελίξεις στην Αγγλία αλλά και στην Ελβετία, με πρωτεργάτη τον Ιωάννη Καλβίνο.

Πώληση συγχωροχαρτιών από ιερείς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας,

που με έναν πολύ έξυπνο τρόπο  εκμεταλλεύονταν τον απλοϊκό και αμόρφωτο λαό: Εξέδιδαν τα συγχωροχάρτια, έγγραφα δηλαδή που αγόραζε ο "αμαρτωλός" από την ενορία του, και τα οποία βεβαίωναν πως του σβήνονταν οι τιμωρίες. 

 Χορηγούνταν έναντι χρημάτων, υποσχέσεων ή άλλων παραχωρήσεων .

Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αντέδρασε στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση με την Καθολική Μεταρρύθμιση, προσπαθώντας με μια σειρά από μέτρα, όπως για παράδειγμα την ίδρυση θρησκευτικών ταγμάτων, να φέρει και πάλι τους Προτεστάντες με το μέρος της.









Την περίοδο της Αναγέννησης συχνοί ήταν οι πόλεμοι μεταξύ Προτεσταντών και Καθολικών.

Από την άλλη πλευρά όμως, ενισχύθηκε η πίστη στη λογική και στην αυτονομία του ανθρώπου ενώ αναπτύχθηκε, κυρίως στο αγγλικό πολιτικό σύστημα, η αρχή της αντιπροσωπευτικής εξουσίας.