Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα

Τα ρήματα που δηλώνουν ότι το υποκείμενο ενεργεί συνοδεύονται από ένα ουσιαστικό
 ή μια ονοματική φράση που μας δείχνει σε ποιον μεταβαίνει η ενέργεια που δηλώνουν.

✔️ Το ουσιαστικό αυτό λέγεται αντικείμενο του ρήματος και

➤ είναι σε αιτιατική πτώση
➤ το βρίσκουμε αν απαντήσουμε την ερώτηση « ποιον/ποια/τι ;»

Τα ενεργητικά ρήματα που παίρνουν αντικείμενο λέγονται μεταβατικά, επειδή η ενέργειά τους μεταβαίνει σε έναν άνθρωπο, ζώο ή πράγμα.

π.χ










Ο Νίκος κάνει ποδήλατο 
                             ↓             
                    (αντικείμενο)











✔️ Μερικά μεταβατικά ρήματα παίρνουν δύο αντικείμενα. Αυτά λέγονται δίπτωτα ρήματα.

Τα δύο αντικείμενά τους τα ονομάζουμε

• άμεσο (σε αιτιατική πτώση) 

και 

• έμμεσο αντικείμενο (σε γενική πτώση ή με προθετική φράση )

π.χ.

                                                           (προθετική φράση)
                    δίπτωτο ρήμα                έμμεσο αντικείμενο 
                            ⬆️                                        ⬆️
Ο ταχυδρόμος έβαλε το γράμμα στο γραμματοκιβώτιο
                                           ⬇️                               
                                         (τι;)
                                      άμεσο
                                    αντικείμενο
                     








✔️ Υπάρχουν και ενεργητικά ρήματα που δεν παίρνουν αντικείμενο, γιατί η ενέργειά τους
δε μεταβαίνει σε κάποιον άνθρωπο, ζώο ή πράγμα. Αυτά τα λέμε αμετάβατα.

π.χ.

       

  Το τσιτάχ τρέχει γρήγορα.

Ρήμα : τρέχει
Ποιος τρέχει ; Το τσιτάχ  ( γατόπαρδος)
Τι τρέχει  ο πάνθηρας;   
ΔΕΝ υπάρχει αντικείμενο !