4. Η Ελλάδα στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο

Η Ελλάδα το 1913 διπλασίασε σχεδόν τα εδάφη της αλλά και τον πληθυσμό της.


Δημιουργήθηκαν όμως νέα προβλήματα, καθώς

➤τα εκτεταμένα σύνορα της χώρας ήταν δύσκολο να φυλαχθούν αποτελεσματικά,
➤το οδικό δίκτυο ήταν περιορισμένο και δυσκόλευε τη μετακίνηση των στρατιωτών στη Μακεδονία,
➤οι αποθήκες πολεμικού υλικού δεν επαρκούσαν,
➤ τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δεν είχαν ακόμη κατοχυρωθεί στην Ελλάδα
➤ και δεν είχαν οριστεί τα σύνορα της Αλβανίας, για την οποία ενδιαφερόταν κυρίως η Ιταλία.






Κύριος αντίπαλος της χώρας μας λογιζόταν η ηττημένη Βουλγαρία, γι' αυτό στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα ο στρατός άρχισε να κατασκευάζει οχυρά.









Στις αρχές του 20ού αιώνα αυξήθηκε ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις.
Τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας την έφεραν αντιμέτωπη με άλλες χώρες, όπως η Αγγλία και η Γαλλία.










Δύο από τις αιτίες που οδήγησαν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, το καλοκαίρι του 1914 , ήταν

• ο έλεγχος του διεθνούς εμπορίου και 
• η κυριαρχία στα Βαλκάνια . 

H αφορμή για τη σύγκρουση δόθηκε από τη δολοφονία του διαδόχου της Aυστρίας, του αρχιδούκα Φερδινάνδου, από έναν Σέρβο εθνικιστή, στις 28 Iουνίου   1914 στο Σεράγεβο.

• Η Γερμανία, 
• η Αυστροουγγαρία και
•  αρχικά η Ιταλία 

συμμάχησαν και αποτέλεσαν τις Κεντρικές Δυνάμεις. 
Από την άλλη πλευρά, στις δυνάμεις της Αντάντ ή "Εγκάρδια Συνεννόηση" (συνεννόηση στα γαλλικά) ανήκαν

• η Αγγλία, 
• η Γαλλία, 
• η Ρωσία, 
• κατόπιν η Ιταλία και
•  από το 1917 οι ΗΠΑ.

Από τα βαλκανικά κράτη,

• η Τουρκία και η Βουλγαρία 

εντάχθηκαν στις Κεντρικές Δυνάμεις

ενώ

• η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία 

προσχώρησαν στις δυνάμεις της Αντάντ.






Στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν δύο απόψεις :



➤ Ο πρωθυπουργός της χώρας Ελευθέριος Βενιζέλος, πιστεύοντας στην τελική νίκη των Συμμάχων, υποστήριζε τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.
➤Αντίθετα, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος θεωρούσε ότι η Ελλάδα έπρεπε να κρατήσει ουδετερότητα, η οποία όμως ευνοούσε περισσότερο τις Κεντρικές Δυνάμεις.

Η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων παραιτήθηκε και η χώρα διχάστηκε. Ήταν η εποχή που ονομάστηκε «Εθνικός Διχασμός».















Το φθινόπωρο του 1915 συμμαχικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη.



















Τον Μάιο του 1916 οι Γερμανοί και οι σύμμαχοι τους Βούλγαροι εισέβαλαν στην Ανατολική Μακεδονία.

Τότε πολιτικοί του κόμματος των Φιλελευθέρων καθώς και αρκετοί απογοητευμένοι αξιωματικοί και στρατιώτες επαναστάτησαν και στη Θεσσαλονίκη ανέλαβε την εξουσία η βενιζελική

«Επιτροπή Εθνικής Άμυνας». 












Οι αγγλικές και οι γαλλικές πιέσεις προς την κυβέρνηση των Αθηνών να εγκαταλείψει την ουδετερότητα εντάθηκαν.
Τελικά ο βασιλιάς εκθρονίστηκε και εγκατέλειψε τη χώρα.
Η Ελλάδα πέρασε το 1917 επίσημα στο στρατόπεδο των Συμμάχων.

Ακολούθησαν σκληρές μάχες εναντίον των Γερμανών και των Βουλγάρων, στις οποίες συμμετείχαν και Έλληνες στρατιώτες.

Οι Κεντρικές Δυνάμεις ηττήθηκαν και συνθηκολόγησαν το 1918.
Η Γερμανία υποχρεώθηκε να πληρώσει αποζημιώσεις, ενώ έχασε και πολλά εδάφη.








Μετά τη λήξη του πολέμου η Ελλάδα είχε σημαντικά οφέλη:





Με τη Συνθήκη των Σεβρών
(10 Αυγούστου 1920) ,
κατοχύρωσε

• τα νησιά του Αιγαίου, 

με εξαίρεση τα Δωδεκάνησα,

• κέρδισε τη Δυτική και την Ανατολική Θράκη

 (εκτός από την Κωνσταντινούπολη) και

• ανέλαβε τη διοίκηση στην περιοχή της Σμύρνης για πέντε χρόνια.